هفته گرامیداشت تکریم و منزلت سالمندان (6-12مهرماه )
شعار ملی روز جهانی سالمندان سال 1401: تاب آوری و مشارکت زنان سالمند
تاب‌آوری چیست؟
تاب‌آوری نتیجه سازگاری موفق با دشواری‌هاست. تاب‌آوری فرد با توانایی‌اش برای سازگاری، بهبود از بحران، پایداری در سرزندگی و حس هدفمندی تعیین می‌شود. فرد تاب‌آور در مواجه با تجربیات پر استرس، قوی‌تر ظاهر می‌شود. تاب‌آوری ویژگی پویا است؛ که بر اساس شرایط تغییر مییابد.
در حقیقت تاب‌آوری می‌تواند به شکل‌های مختلفی نشان داده شود. تاب‌آوری پیامدی از بهبود فیزیکی یا روحی ناشی از بحران است. توانایی تحمل فرد برای سازگاری و فرایند بهبود از رویدادی استرس‌زا و پیشروی مؤثر در زندگی است. مهم نیست به تاب‌آوری چگونه نگریسته شود، زیرا منابعی که به تاب‌آوری ختم می‌شوند، ممکن است به پیامدهای مثبت بیانجامند.
اما در سالمندان تفکر تاب آوری به آنها توانایی رویارویی با سختی‌ها و مصائب را داده و در دنیای پر آشوب و با وجود تغییرات و بیماری‌های مزمن به آنها امکان رشد را می‌دهد. زیرا تاب‌آوری ظرفیتی مولد است که سبب سلامتی و عملکرد خوب در مواجه با مشکلات، بیماریها و از دست دادن‌ها می‌شود.
تفکر تاب‌آوری به سالمندان اجازه می‌دهد تا فراز و فرودهای سالمندی را بپذیرند و در عین حال با مشکلات و بحران هایی مثل از دست دادن عزیزان و مراقبت از همسر یا معلولیت کنار بیایند. به نحوی که احساس کنند در مقایسه با زمان پیش از بحران قوی‌تر شده‌اند. بر این اساس در تفکر تاب‌آوری شکست به رشد می‌انجامد.
سنجش تاب‌آوری
سنجش سالمندان با استفاده از دیدگاه تاب‌آوری می‌تواند نقاط قوت فرد را پر رنگ نماید. هدف از چنین سنجشی تعیین آن است که آیا فرد می‌تواند به هنگام مواجه با عوامل استرس‌آور پیامدهای مثبت را پیش بینی کند و اگر فرد فاقد چنین ویژگی هایی است؛ تاب‌آوری را تشویق می‌کند.
نکاتی در باره تاب‌آوری سالمندان
سالمندان علیرغم فقدان‌ها و کاهش سلامتی جسمانی؛ احساس رضایت بیشتری دارند و در مقایسه با گروه های سنی دیگر کمتر مشکلات روحی را تجربه می کنند. به نظر می‌رسد این امر به دلیل تاب‌آوری و سازگاری موفق با دشواری‌ها نزد آنان باشد. اما چه عواملی به این رویکرد در سالمندان می‌انجامد؟ در پاسخ باید گفت سالمندان بیشتر در فعالیت‌هایی که موجب تاب‌آوری می شود؛ شرکت می‌کنند. پیوستن به گروهی اجتماعی؛ برنامه گردهمایی خانوادگی و شروع برنامه‌هایی برای مدیریت استرس؛ ورزش و شروع شغلی داوطلبانه یا سرگرمی تازه همه این‌ها کلید تاب‌آوری سالمندان است.
شاخصه‌های مهم تاب آوری سالمندان
1. توانایی کنترل استرس و بازگشت به رضایت درونی: تقریبا همه می‌دانند که فرد پس از گذر از بحران قدرت بیشتری پیدا می‌کند و بهتر می‌تواند با موقعیت‌های منفی در آینده مقابله کند یا از آنها پیش گیری کند.
2. بهبود ظرفیت: برای پیشروی و حفظ علاقه و استمرار در انجام فعالیت‌هایی که مانع از کسالت می شوند.
3. هدفمندی پایدار: قوی‌تر ظاهر شدن در مقابله با تجارب پراسترس، زیرا شکست‌ها در دوران‌های زندگی، نوعی الگوی تازه از ظرفیت های تاب‌آوری را برای سالمندان خلق می‌کند.
چطور می توانیم تاب‌آوری را در سالمندان بهبود دهیم؟
تحقیقات نشان داده سالمندانی که عمری طولانی دارند؛ تاب آورترند. بیشتر سالمندان به زندگی طولانی و شاد باور دارند لذاافراد متخصص و درمانگر می‌توانند فرایند تاب‌آوری را به سالمندان آموزش دهند. در این راستا سالمندان می‌بایست تشویق شوند تا به فعالیت‌های تازه روی آورده و دوستی‌های تازه برقرار کنند، در این راستا کارهایی مثل پیوستن به گروه‌های اجتماعی؛ گردهمایی‌های خانوادگی؛ بازی‌ها و سرگرمی‌های تازه؛ کارهای داوطلبانه بسیار مؤثر است.
شاخص ها و رفتارهایی که به تاب‌آوری می‌انجامند
نگرش مثبت و سبک‌های سازگاری مثبت، پرداختن به خانواده، دوستان و فامیل، انجام کارهای داوطلبانه و شغلی، ارتباطات فردی، پرداختن به فعالیتی معنا دار، همه این عامل روی خوش بینی و نگرش مثبت فرد اثر می گذارد. در این راستا هرچه سالمندان فعالتر و سالمتر باشند، عوامل تاب‌آوری آنها بیشتر می‌شود و بر عکس این نیز ممکن اس زیرا رابطه تاب‌آوری و سبک زندگی شکلی دوسویه دارد. همچنین خودشکوفایی، توانایی برای مدیریت مسائل فردی؛ انعطاف پذیری سبک زندگی فعال از جمله شاخص‌های تاب‌آوری فرد هستند. در خاتمه باید گفت فرایند تاب‌آوری نقاط قوت و توانمندی‌های فردی سالمندان را آشکار می‌سازد. سالمندان از طریق ارتباطات فردی در مورد موهبت‌ها و توانمندی‌های خود می‌آموزند. این امر خودشکوفایی و پشتکار آنها را در مواجه با سختی‌ها افزایش می‌دهد. روابط معنا داری که آنها با دوستان و خانواده خود دارند؛ به آنها منابعی برای پشتکار و پیشروی در زندگی می‌دهد. در نتیجه سالمندان تاب‌آور نگرش مثبتی بیشتری به آینده دارند. نگاهی که می‌بایست در همه اقشار و گروه های سنی جامعه تعمیم داد.
واحد سلامت خانواده و جمعیت شهرستان ارزوئیه